Gölge bankacılık, genel tanımı itibariyle geleneksel bankacılık sistemi ile yakın ilişki içerisinde olan, bilanço dışı işlemlerden oluşan ve geleneksel bankacılık sistemine yasal arbitraj, vergi arbitrajı, ilave fonlama avantajları gibi imkanları sunan bankacılık sistemi olarak tabir edilmektedir.
Gölge bankacılık, finansal piyasaların yapısının yasal düzenlemeler ile değişmesi sonucu bankalar için kar marjında kısıtların oluşması ve rekabet avantajının azalması nedeniyle oluşmuştur. Gölge bankacılığın ana elemanları, hedge fonlar, türev araçlar, para piyasası ortak fonları, repo piyasasıdır.
Gölge bankacılık, genel tanımı itibariyle geleneksel bankacılık sistemi ile yakın ilişki içerisinde olan, bilanço dışı işlemlerden oluşan ve geleneksel bankacılık sistemine yasal arbitraj, vergi arbitrajı, ilave fonlama avantajları gibi imkanları sunan bankacılık sistemi olarak tabir edilmektedir.
Gölge bankacılık, finansal piyasaların yapısının yasal düzenlemeler ile değişmesi sonucu bankalar için kar marjında kısıtların oluşması ve rekabet avantajının azalması nedeniyle oluşmuştur. Gölge bankacılığın ana elemanları, hedge fonlar, türev araçlar, para piyasası ortak fonları, repo piyasasıdır.
Menkul kıymetleştirme işlemleri, finans piyasalarında yeterince denetlenemeyen ve ticari bankalar ile yatırım bankaları arasında bir köprü oluşturan gölge bankacılığın imtiyazına geçmiştir. Ticari bankalar, bilanço dışı olan gölge bankacılık işlemleri vasıtasıyla daha fazla fon bulabilmekte ve daha fazla kredi verebilmektedir. Aynı zamanda bu araçlar vasıtasıyla finansal sistemde riskin tek bir kurum yerine tüm piyasaya yayılması sağlanmaktadır. Sonuç olarak bankalar, finansal piyasalarda daha yüksek faaliyet hacmi ve yüksek karlılığa sahip olmaktadır.
Geleneksel ve gölge bankacılık arasındaki farklar:
Küresel finans krizi sonrasında büyük kreditörlere getirilen sıkı kurallar alternatif finans kuruluşlarının büyümesini hızlandırdı. Finansal riskleri beraberinde getirdiği uyarılarına karşın gölge bankacılığın ekonomiye oranı son bir yıl içinde artmaya devam etti. En büyük gölge bankacılık sektörü gelişmiş ülkelerde ancak sektör gelişmekte olan ülkelerde de güçlü büyüme trendi içinde. Son bir yılda sektör en çok Çin’de büyüme gösterirken, ABD ile İngiltere en güçlü pazarlar olarak konumunu korudu.
Geleneksel Bankacılık
1- Rezervler • Minimum düzeyler yasal düzenleme otoriteleri tarafından belirleniyor. • Merkez bankasından sermaye açığını tamamlama amacıyla borç alınabiliyor. 2- Mevduat sigortası • Devlet güvencesi altına alınmıştır. 3- Mevduat faiz oranı • Faiz oranları, rezervler düşük olduğu zaman mevduatları hareketlendirmek için yükseltilebilir. 4- Krediler, bilançoda yer almaktadır.
Gölge Bankacılık
1- Risk marjı • Minimum düzey taraflar tarafından belirlenmektedir. • Merkez bankasından borç alma/yardım yoktur. 2- Teminat • Nakit, hazine bonosu, menkul kıymetler, krediler ya da menkul kıymetleştirilmiş bonolar. 3- Repo oranları • Fonlar düşük düzeydeyken tarafl arı hareketlendirmek amacıyla yükseltilebilir. 4- Menkul kıymetleştirilmiş krediler • Bazı menkul kıymetleştirilmiş bonolar bilançoda tutulmakta ve teminat olarak kullanılmaktadır.
Türkiye’de resmen yapılmıyor
Türkiye’de gölge bankacılık yasak. Ancak yurt dışından “Türk” bankaları ve şirketleri gölge bankacılık yapanlardan kredi kullanıyorlar. Türk bankacılık sektöründe gölge bankacılık bilanço dışı işlemlerin içinde gösteriliyor. Durum böyle olduğundan sektörle ilgili herhangi bir rakama ulaşmak çok zor.
KAYNAK: http://www.dunya.com/finans/bankacilik/golge-bankacilik-75-trilyon-dolara-cikti-243448h.htm
http://www.tbb.org.tr/content/upload/dokuman/2142/golge_bankacilik.pdf
About Unknown
Merhabalar, ben Hasan Sezgin. SoloFinans blog sayfası yazarı ve sahibiyim. Muhasebe-Finans alanında doktora eğitimi almaktayım. Bu bilim dalına dair ilginç ve önemli gördüğüm konular ile eğlenceli olabilecek diğer pekçok meseleyi de sizlerle paylaşma arzusundayım. İyi bloglar dilerim...
0 yorum:
Yorum Gönder