Hisse senedi piyasasında sıkça duyulan “boğa” ve “ayı piyasası” terimleri, piyasadaki çeşitli kesimlerin gelecek hakkındaki beklentilerinin yönünü belirtir. Bu iki terim, Londra Borsası’nda 18. yüzyıl başlarında da kullanılıyordu. Peki nedir bu Ayı ve Boğa Piyasası ?
Ayı Piyasası
Piyasaların düşüş yönünde hareket ettiği ve gelecekteki fiyatlar için de düşüş yönlü bir algının olduğu piyasa durumunu tanımlar.
Bilindiği üzere piyasada fiyatlar arz ve talep dengesi ile belirlenir, bu durumda ayı piyasasında arzın, yani satıcıların çok fakat bunun karşılığında alıcıların az olduğu bir piyasa ortamı bulunmaktadır. Genellikle kısa süreli düşüşler için de ayı piyasası terimi kullanılsa da aslına ayı piyasası düşüş yönünde önemli bir trend değişikliğini ifade eder.
Birinci aşamada düşüş başlamadan önce, belirli bir doygunluğa ulaşan piyasada büyük yatırımcılar ellerindeki yatırım araçlarını azaltmak amacıyla satışa geçerler. Bu dağıtım aşamasının sonlarında artık düşüş başlar ve bu düşüş daha küçük yatırımcılarda panik havasının oluşmasına neden olur. Fiyatların tamamen dip yaptığı ve artık alıcıların piyasadan çekildiği ortamda kötü haberlerin etkisinin azalması ile beraber tekrar alımlar başlar.
Piyasanın gördüğü en yüksek seviyeden %20 oranında düşmesi teknik olarak ayı piyasasına girildiği şeklinde tanımlanır. Uzun yıllardır kullanılan bu piyasa tabirinin ayının pençeleriyle düşmanını aşağı doğru bastırmasından geldiği düşünülmektedir.
Boğa Piyasası
Fiyatların yükselmekte olduğu ve gelecekte de yükseleceğine dair beklentinin ağırlıkta olduğu piyasa koşuludur.
Ayı piyasasının tersine boğa piyasasında genel bir iyimserlik hakimdir. Alıcılar oldukça istekli, satıcılar ise daha isteksizdir. Fiyatlar talep yönündeki yoğunlaşma nedeniyle trend yapacak şekilde yükselişini sürdürür. Yatırımcılar için genel amaç daha ucuz alarak daha pahalıya satmak ve kar elde etmektir. Boğa piyasasının gücü ve uzunluğu piyasa çılgınlıkları olarak bilinen balonların ana kaynağıdır.
Ayı piyasasında olduğu gibi boğa piyasası da üç aşamada incelenebilir; birinci aşama uzun süren yatay piyasa hareketlerinden sıkılmış ya da boğa piyasası öncesinde yaşanan düşüşten zarar etmiş yatırımcıların olumlu beklentilerinin tükenmesiyle beraber satışa geçmeleriyle büyük yatırımcılar fiyatları ucuzlamış olan varlığı satın almaya başlar. Bu aşama "toplama aşaması" olarak da bilinmektedir. Bu aşama yükselişin erken aşamasıdır ve hala belirgin bir trend oluşmamıştır.
Toplama aşamasının tamamlanmasıyla beraber fiyatlarda hareketlenme gören diğer yatırımcılar dağılım dalgasına eşlik eder, bu ikinci aşamada artık düşüşün bittiğine dair beklentileri olumluya çevirecek haberler yayınlanmaktadır, haberlerin etkisi ile beraber kitlelerin algısı da değişir ve alım dalgası en küçük yatırımcıya kadar yayılır. Artık piyasa belirli bir doygunluğa ulaşmıştır ve piyasada hareketi devam ettirecek alıcı kalmamıştır. Boğa piyasası çoğu zaman son alıcıların tamamını oyun dışına atacak güçte bir düşüş dalgasının başlamasıyla sonlanır. Bu durum piyasa dilinde "balonun patlaması" şeklinde tanımlanmaktadır.
Teknik olarak fiyatların en düşük seviyesinden %20 yükseldiği durumda boğa piyasasına girildiği kabul edilir.
Finans piyasalarında uzun yıllardır kullanılan bu terimin boğanın düşmanına saldırırken boynuzları ile aşağıdan yukarıya doğru yaptığı hamleden esinlenildiği düşünülmektedir.
Kaynak: http://piyasarehberi.org/
About Unknown
Merhabalar, ben Hasan Sezgin. SoloFinans blog sayfası yazarı ve sahibiyim. Muhasebe-Finans alanında doktora eğitimi almaktayım. Bu bilim dalına dair ilginç ve önemli gördüğüm konular ile eğlenceli olabilecek diğer pekçok meseleyi de sizlerle paylaşma arzusundayım. İyi bloglar dilerim...
0 yorum:
Yorum Gönder